GAI CỘT SỐNG HÌNH THÀNH NHƯ THẾ NÀO ?

Khi cột sống khỏe mạnh bị " trục trặc " do ảnh hưởng của môi trường lao động, các hoạt động thể thao, sự suy thoái do tuổi già, hoặc sự bất thường của thời tiết khắc nghiệt kèm theo sự mất cân bằng khi lao động của cột sống với tính chất công việc lao động hàng ngày sẽ gây nên các triệu chứng đau lưng.

Theo Y Cốt Liên Khoa thì thông thường khi cột sống bị tổn thương lại thường nằm vào vị trí các đốt sống bản lề như C7 - D1 và L4 - L5 - S1. Và các chứng đau lưng điển hình thường nằm ở vùng thắt lưng L4 - L5 - S1, đó là đoạn đốt sống với biên độ di động nhiều nhất.

Các thành phần cấu tạo đoạn đốt sống di động đều trải qua quá trình thoái hóa theo thời gian và tuổi tác. Điều này không nằm ngoài quy luật của tự nhiên ( Sinh - Lão - Bệnh - Tử ). Và đây là quá trình suy mòn tất yếu xảy ra với tất cả loài người, về cơ bản thì đĩa đệm sẽ bị thoái hóa suy mòn sớm và rõ nhất, rồi kế tiếp đến là các thành phần khác của cột sống nói riêng.

Theo Y Cốt Liên Khoa thì quá trình này xảy ra với 4 giai đoạn gây nên bệnh lý:

1- Cơ bị yếu hoặc sự thoái hóa lún xẹp của đĩa đệm sẽ gây nên lỏng lẻo đoạn đốt sống khiến cho đốt sống dễ bị di động khớp.

2- Phình, lồi đĩa đệm.

3- Thoát vị đĩa đệm.

4- Hình thành gai cột sống.


1. Thoái hóa bình thường theo quy luật tuổi tác

+ Đĩa đệm giảm bớt nước và xẹp thấp dần.
+ Đoạn đốt sống di động lỏng lẻo dần.
+ Các dây chằng tăng cường siết chặt đoạn đốt sống di động rồi mất lực cơ dẫn đến dễ di động khớp.

* Toàn bộ quá trình thoái hóa theo tự nhiên khi tuổi tác tăng dần sẽ diễn biến âm thầm cho đến khi hình thành bệnh lý.

* Hiện tượng gây đau lưng do các trục trặc nhỏ của cột sống gây ảnh hưởng đến gân cơ => ảnh hưởng đến sự lưu thông Khí & Huyết => gây Đau bệnh.

Cũng đôi khi xuất hiện sớm hiện tượng thoái hóa này sẽ khiến nhiều bệnh nhân trẻ thấy mỏi lưng nhiều rồi dẫn đến đau lưng. Khi chụp X-quang cột sống hoàn toàn bình thường. Đặc điểm chung của nhóm bệnh này là :

– Còn rất trẻ ( thanh thiếu niên ).
– Học hành hoặc lao động rất căng thẳng suốt ngày đêm.
– Không tập thể dục, không chơi thể thao hoặc chơi thể thao quá sức và không khoa học.

Đây thuộc nhóm bệnh cung của cột sống rất yếu, không đáp ứng được nhu cầu làm việc cường độ cao. Bệnh xuất hiện rất sớm, có khi trước thời kỳ thoái hóa nên không thấy hình ảnh gai cột sống.
+ Nằm nghỉ ngơi.
+ Dùng thuốc giảm đau chống viêm.
+ Tập thể dục & chữa bệnh hợp lý.


2. Mức độ thoái hóa thứ hai
– Đĩa đệm mất nước và khô nhanh hơn.
– Các dây chằng xiết chặt nhưng ít hiệu quả.
– Các bắp thịt phải hoạt động tăng cường, quá sức.
– Các bắp thịt đau cứng: tính chất đau kiểu cơ học khu trú ở vùng đoạn đốt sống bị bệnh.
– Hình thành các gai cột sống phía trước và hai bên để hỗ trợ đoạn đốt sống di động ( không gây đau đớn ).

3. Mức độ thoái hóa thứ ba
– Đĩa đệm mất nước và khô nhanh hơn nữa.
– Vòng xơ đĩa đệm bị nứt ( nhất là vòng xơ ở phía sau ).
– Nhân đĩa đệm thâm nhập vào các khe nứt vòng xơ.
– Đĩa đệm lồi ra phía sau, kích thích dây chằng dọc sau cột sống gây đau.
– Nếu đĩa đệm lồi ra phía trước, sẽ kích thích thêm sự hình thành gai cột sống và không gây đau.
– Các bắp thịt hoạt động hỗ trợ quá mức, co cứng và đau.
– Ở giai đoạn này tính chất đau cơ học biểu hiện thêm : Bệnh nhân ngồi mau mỏi hơn, khi cúi lưng ra trước không thể thẳng lưng trở lại được ngay.

* Chứng đau cấp tính do kẹt đĩa đệm:
- Khi cúi lưng ra trước chuẩn bị nhấc một vật nặng, khe sau liên đốt sống thắt lưng, cùng mở rộng, nhân đĩa đệm bị đẩy ra phía sau vào chỗ nứt vòng xơ sau.
- Bệnh nhân gồng mạnh các cơ vùng lưng định đứng thẳng đột ngột nhấc vật nặng lên. Khe trước liên đốt sống chưa kịp mở rộng để đón nhận đĩa đệm còn nằm ở phía sau thì khe sau liên đốt sống đã khép hẹp lại, kẹp chặt nhân đĩa đệm và càng làm lồi thêm ra phía sau, làm căng mạnh dây chằng dọc sau cột sống. Bệnh nhân cảm thấy đau dữ dội như điện giật, vứt bỏ vật nặng và nằm lăn ra đất ( đau do dây chằng dọc sau có dây thần kinh bị kích thích ).

4. Mức độ thoái hóa thứ tư
– Vòng xơ đĩa đệm thủng hoàn toàn.
– Nhân đĩa đệm rách lòi ra khỏi vòng xơ.
– Dây chằng dọc sau do bị đẩy căng cũng bị rách.
– Nhân đĩa đệm thòi ra ngoài dây chằng.
– Nhân đĩa đệm thoái vị chèn ép rễ thần kinh ở vùng lỗ tiếp hợp.
– Rễ thần kinh đau do bị viêm kích thích.
*Tính chất đau ở loại này gồm:
+ Đau khu trú tại vùng bệnh kiểu cơ học.
Tóm lại :
Những yếu tố bị kích thích đau là các cơ, dây chằng và rễ thần kinh. Gai cột sống xuất hiện ở giai đoạn cuối cùng không gây đau và còn góp phần làm hết các nguyên nhân đau khác ( trừ trường hợp chèn ép rễ thần kinh do gai mỏm khớp sau ).4- Cải tiến các phương tiện làm việc (gh�� ngồi phải có tựa lưng… ).
5- Khai thác tối đa các ưu đãi của thiên nhiên ( ánh sáng, thực phẩm và rau quả tươi sống) để nâng cao sức khỏe.