👉 Cơ delta bó trước
  - Bám tại : 1/3 ngoài của xương đòn, lồi củ delta  
  - Chi phối cử động  dạng vai, gấp, xoay trong, và khép ngang
 👉 Cơ delta bó giữa
  - Bám tại : mỏm cùng vai, lồi củ delta
  - Chi phối cử động : dạng vai
👉 Cơ delta bó sau
  - Bám tại gai xương bả vai,  lồi củ delta
 👹 Nguyên nhân gây teo cơ delta
 - Sử dụng thuốc : Một số loại thuốc được liệt kê dưới đây có khả năng làm tăng nguy cơ mất khối lượng cơ delta, bao gồm :
💊 Streptomycin
💊 Tetracycline
💊 Dramamine
💊 Thuốc ngừa sốt rét
💊 Penicillin
- Do gen : Sự khiếm khuyết trong bộ gen có thể gây teo cơ cục bộ hoặc một vị trí của cơ thể, trong đó có cơ delta. Nguyên nhân là do khiếm khuyết trong bộ gen làm cản trở quá trình tổng hợp protein và quá trình chuyển hóa của tế bào cơ. Từ đó gây ra tình trạng mất khối lượng cơ và giảm sức mạnh. Trường hợp này thường xảy ra ở trẻ nhỏ, còn được gọi là teo cơ bẩm sinh.
- Chấn thương : Teo cơ delta có thể xảy ra do chấn thương và một số tác nhân hóa lý khác như phù nề, chảy máu tại chỗ. Nguyên nhân là chấn thương khiến cơ bị dập, phù nề dẫn đến hiện tượng các tổ chức cơ không được nuôi dưỡng. Lâu ngày dẫn đến teo cơ kèm theo yếu ở bên vai và cánh tay bị ảnh hưởng.
- Chế độ dinh dưỡng : Chế độ ăn uống nghèo nàn, thiếu protein và năng lượng khiến tốc độ tổng hợp protein giảm nhanh hơn so với thông thường. Trong khi đó protein chính là thành phần chính là tăng sức cơ, kích thích tạo cơ và duy trì khối lượng cơ của cơ thể.
- Không sử dụng cơ : Bệnh teo cơ delta cũng thường xảy ra ở những bệnh nhân không sử dụng cơ trong thời gian dài do chấn thương hoặc bệnh lý làm cản trở các hoạt động ở vùng vai và cánh tay. Thông thường các biểu hiện teo cơ sẽ xảy ra do bệnh nhân không sử dụng cơ trên 10 ngày. Tốc độ teo cơ sẽ nhanh hơn ở người lớn tuổi không sử dụng cơ ( tốc độ bình thường : 0,5 – 0,6% tổng khối lượng cơ mỗi ngày ).
- Loạn dưỡng cơ : Loạn dưỡng cơ ( Muscular Dystrophy ) dạng mặt, vai, cánh tay được xác định là nguyên nhân phổ biến làm tăng nguy cơ teo cơ delta. Bệnh lý này thể hiện cho tình trạng mất khối lượng cơ và yếu cơ do di truyền. Loạn dưỡng cơ xảy ra khi các gen đột biến làm cản trở quá trình sinh tổng hợp dystrophin. Đây là một loại protein quan trọng và cần thiết cho khối lượng và các chức năng bình thường của cơ.
- Bệnh ở cơ : Bên cạnh loạn dưỡng cơ, viêm cơ delta hoặc xơ cứng teo cơ một bên khiến cơ không được sử dụng hoặc giảm khả năng vận động lâu ngày. Từ đó gây ra tình trạng suy giảm chức năng và mất khối lượng cơ.
- Một số nguyên nhân khác : Ngoài những nguyên nhân nêu trên, teo cơ delta cũng có thể xảy ra do một số tình trạng dưới đây :
💊 Bỏng
💊 Cố định xương do gãy
💊 Bệnh ung thư
💊 Hội chứng Guillain-Barre
💊 Viêm xương khớp
💊 Suy giảm chức năng của hệ tiêu hóa
- Mất cân bằng hai bên vai của cơ thể
- Mất khối lượng cơ delta khiến vùng giữa hai xương bị xệ xuống và bật ra ngoài. Điều này dẫn đến hiện tượng xương bả vai nhô cao hơn so với bình thường
- Xương bả vai xoay ngoài hình cánh chim
- Vai hạ thấp
- Đầu trên xương các nhánh ở vai nhô ra trước
- Quan sát khuỷu tay và cánh tay thấy các vết lõm trên bề mặt da, đồng thời rãnh lõm dọc theo thân cơ
- Không thể khép cánh tay sát vào thân người
- Không thể hoặc khó đặt hai khuỷu tay chạm vào nhau
- Khó khăn khi thực hiện những động tác liên quan đến vai
- Biến dạng lưng ngực
- Sai khớp vai
- Xuất hiện rãnh lõm da. Có thể phát hiện bằng cách sờ
-  Biến dạng xương sống ( cong vẹo cột sống, gù lưng ). Triệu chứng này xảy ra do lực hai bên cơ thể không được cân đối, yếu vai và lưng
- Giảm phản xạ và tính linh hoạt của người bệnh
- Khó chịu hoặc đau nhẹ khi vận động
- Mất cảm giác ở vai, lưng và phần trên của cánh tay
- Có cảm giác kiến bò ở người bị teo cơ do tổn thương dây thần kinh nách
- Cánh tay bên tổn thương dài hơn so với bên còn lại
- Thường xuyên trật khớp xương cánh tay
👿 Biến chứng của bệnh teo cơ delta
- Dị tật không thể phục hồi
- Hạn chế hoặc mất khả năng vận động
-  Tê liệt
 🏋️ Chẩn đoán teo cơ delta
 🔏 Kiểm tra lâm sàng
  Đây là phương pháp chủ yếu để đánh giá xác định chẩn đoán Teo cơ. Để xác định sơ bộ tình trạng sức khỏe và các bất thường, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thăm khám tìm kiếm dị tật hoặc một số vấn đề ở cột sống, vai và cánh tay bên ảnh hưởng. Sau đó người bệnh sẽ được yêu cầu mô tả triệu chứng và thực hiện một số kỹ thuật kiểm tra. Điều này giúp đánh giá khả năng vận động ( bao gồm cả chủ động và bị động ), sức cơ, phạm bi chuyển động của hai bên vai và cánh tay. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân làm một số nghiệm pháp đặc hiệu. Trong đó, người bệnh sẽ phải dạng tay, xoay tay, dạng ngang, đưa tay lên cao…
 😱 Gợi ý chẩn đoán teo cơ Delta khi :
  - Người bệnh không dạng được quá 40-50°.
  - Tay không đưa cao hơn vai
  - Không giơ tay lên cao đươc
  - Vùng cơ quanh vai mất, lộ đầu xương cánh tay
⚒ Kiểm tra cận lâm sàng
* Một số xét nghiệm thường được chỉ định trong chẩn đoán teo cơ delta :
+ Siêu âm : Siêu âm cho phép bác sĩ kiểm tra chiều dài và kích thước của những dải xơ vùng cơ delta.
 + Chụp X-quang : Chụp X-quang được chỉ định để kiểm tra xương và các khớp. Từ đó loại trừ một số nguyên nhân.
 + Điện cơ đồ : Bệnh nhân được yêu cầu điện cơ đồ trong trường hợp nghi ngờ khả năng vận động bị chi phối bởi những tổn thương thần kinh ngoại vi.
 + Men cơ : Kỹ thuật có tác dụng định lượng Creatinin Phosphokinase. Từ đó kiểm tra quá trình tiêu hủy tế bào cơ dẫn đến teo cơ.
😜 Điều trị teo cơ delta
   Để điều trị hiệu quả bệnh teo cơ delta, cần xác định đúng nguyên nhân gây bệnh. Từ đó bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp đối với từng trường hợp cụ thể. Thông thường bệnh nhân bị teo cơ delta được điều trị bằng những phương pháp sau :
👐 Vật lý trị liệu
+ Vật lý trị liệu bằng tia hồng ngoại
+ Bài tập vật lý trị liệu
Một số bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức cơ, tăng khối lượng cơ và duy trì khả năng vận động của bệnh nhân :
🙅Tập khép ngang vai
🙆Tập gấp khép và xoay ngoài
 🕺 Tập xoay ngoài cánh tay
🤺Tập xoay đầu xương cánh tay
 🏊Tập khớp vai - tay
 🚣Vận động kết hợp xoay ngoài và gấp khép
 🤼 Vận động khép ngang cánh tay khi duy trì tư thế ngồi
   Người bệnh được khuyên điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý và đầy đủ chất dinh dưỡng để ổn định quá trình sinh tổng hợp protein, tăng cường sức mạnh và khối lượng cơ. Từ đó kiểm soát teo cơ và tăng khả năng phục hồi. Chế độ ăn giàu dinh dưỡng, protein, gIutamin, creatine sẽ giúp cơ thể mau bù lại cơ mau chóng. Đặc biệt bệnh nhân cần đảm bảo đáp ứng đủ hàm lượng protein cho cơ thể thông qua những loại thực phẩm sau :
🦂 Tôm
🐟 Cá ngừ
🐡 Đậu phộng
🍀 Cải Brussels
🐢 Diêm mạch
🐸 Đậu lăng
🦆 Hạnh nhân
 🎋 Bông cải xanh
🥛  Sữa
🍱 Phô mai
🌾 Yến mạch
 🐓 Ức gà
🦍 Liệu pháp gen
🐯 Liệu pháp tế bào
💊 Sử dụng thuốc
  Người bệnh có thể được yêu cầu sử dụng thuốc để ngăn ngừa teo cơ delta và cải thiện các biểu hiện đi kèm. Một số loại thuốc thường được sử dụng gồm :
+ Thuốc giảm hủy cơ
+ Giảm đau- kháng viêm
+ Thuốc tăng tạo cơ
+ Thuốc giảm hủy cơ
+ Chất ức chế Myostatin
+ Coenzyme Q10, Leucine, Creatine
  🛠 Phẫu thuật
   Phương pháp phẫu thuật điều trị cơ delta chỉ được áp dụng cho những trường hợp sau :
- Teo cơ nặng, có dị tật, không thể điều trị hoặc thất bại khi áp dụng các biện pháp bảo tồn
- Teo cơ do chấn thương hoặc có nguyên nhân bệnh lý cần được phẫu thuật phục hồi
- Teo cơ do chèn ép và tổn thương dây thần kinh
💃 Biện pháp phòng ngừa teo cơ delta
- Hạn chế sử dụng những loại thuốc làm tăng nguy cơ teo cơ như thuốc ngừa sốt rét, Penicillin, Streptomycin, Tetracycline, Dramamine, Iron… Người bệnh chỉ nên sử dụng những loại thuốc này khi thực sự cần thiết và có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt về liều dùng và cách dùng.
- Hạn chế tiêm thuốc nhiều lần vào vùng cơ delta.
- Ăn uống lành mạnh và bổ sung đủ chất bằng cách ăn nhiều rau xanh, trái cây, thịt, cá, trứng, sữa, các loại hạt, đậu, bột yến mạch… Đặc biệt cần đảm bảo bổ sung đủ hàm lượng protein cần thiết cho cơ thể. Điều này giúp duy trì quá trình tổng hợp protein, tăng chức năng và chất lượng cơ.
- Không nên dùng thuốc lá, rượu bia, chất kích thích vì có thể làm tăng nguy cơ teo cơ delta.
- Điều trị những tình trạng sức khỏe làm tăng nguy cơ teo cơ như loạn dưỡng cơ, viêm cơ, xơ yếu cơ…
- Đối với những bệnh nhân bị ung thư hoặc chấn thương làm giảm khả năng vận động, người bệnh nên điều trị dự phòng theo hướng dẫn của chuyên gia.